ΤΥΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΛΟΓΟΥ

Η γλώσσα είναι ένα περίπλοκο σύστημα που γίνεται ευκολότερα αντιληπτό αν το χωρίσουμε σε τρεις διαστάσεις.

1. ΧΡΗΣΗ: αφορά την λειτουργική επικοινωνία. Δηλαδή το πώς χρησιμοποιείται ο λόγος για τις συναναστροφές μεταξύ των ανθρώπων (διάλογος).

2.   ΜΟΡΦΗ: αφορά την σύνταξη, την μορφολογία και την φωνολογία.

3. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ: αφορά τα θέματα, τα οποία διαδέχονται το ένα το άλλο, ώστε να μεταδοθεί ένα μήνυμα.

H ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας σε κάθε παιδί είναι διαφορετική και αποτελεί μια πολύπλοκη διαδικασία.

Υπάρχουν, λοιπόν, κάποια στάδια ανάπτυξης του λόγου που είναι τα εξής:

18 ΜΗΝΩΝ

·         Χρησιμοποιεί περίπου 20 λέξεις, ενώ κατανοεί περισσότερες.

·         Συνήθως όταν παίζει φλυαρεί προς τον εαυτό του δυνατά και ακατάληπτα.

·         Δείχνει ακουστική προσοχή σε εντολές που εκφράζονται απ’ ευθείας σε αυτό.

·         Παρουσιάζει βρεφική ηχολαλία σε λέξεις ή στην τελευταία λέξη μικρών φράσεων που του απευθύνονται.

·     «Απαιτεί» ένα αντικείμενο που επιθυμεί δείχνοντας το και με τη συνοδεία κραυγών ή λέξεων.

·         Του αρέσουν παιδικά τραγουδάκια και προσπαθεί να τα τραγουδήσει.

·         Δείχνει οικεία αντικείμενα.

·         Εκτελεί απλές εντολές.

·         Δείχνει πάνω του διάφορα μέλη του σώματος.

·         Αναγνωρίζει και δείχνει ζωάκια μινιατούρες ή σε εικόνες.

2 ΕΤΩΝ

·         Χρησιμοποιεί 50 λέξεις και κατανοεί περισσότερες.

·         Αντιλαμβάνεται και κατανοεί απλές συζητήσεις.

·         Δημιουργεί φράσεις (προτάσεις 2 λέξεων).

·         Ρωτάει ονόματα αντικειμένων και ονομάζει αντικείμενα αυθόρμητα, όταν του ζητηθεί.

·        Εκτελεί απλές εντολές με ή χωρίς βλεμματική επαφή, καθώς επίσης κινείται με εντολές στο χώρο (πάνω, κάτω, μέσα, έξω…).

·         Αναγνωρίζει και δείχνει μέλη σώματος.

·         Κατηγοριοποιεί απλές λέξεις (ρούχα, τρόφιμα…).

·         Μιμείται ήχους ζώων, αυτοκινήτων και συμμετέχει σε ρυθμούς και παιδικά τραγούδια.

2 ½ ΕΤΩΝ

·         Χρησιμοποιεί περίπου 200 λέξεις.

·         Μιλάει λογικά και αναφέρεται σε γεγονότα που αφορούν το τώρα (παρόν).

·         Κάνει πολλές ερωτήσεις με το “τι”.

·         Λέει τραγουδάκια, παίζει με νόημα και απολαμβάνει να του διαβάζουν παραμύθια.

·        Στην ηλικία των 2-2 ½ ετών το παιδί θα πρέπει να έχει κατακτήσει τα φωνήματα /m/, /n/, /p/, /b/, /t/, /d/.

3 ΕΤΩΝ

·         Λέει το όνομα, το επίθετο, το φύλο και συχνά την ηλικία του.

·         Χρησιμοποιεί σωστά προσωπικές και κτητικές αντωνυμίες (εγώ, εσύ, δικό μου).

·         Χρησιμοποιεί πληθυντικό αριθμό και αρκετές προθέσεις.

·    Μπορεί να συζητήσει απλά περιγράφοντας παρούσες δραστηριότητες αλλά και περασμένες εμπειρίες.

·         Ρωτάει συχνά “τι”, “πού”, “ποιος”.

·         Μετράει ασυνείδητα, αλλά έχει μικρή κατανόηση της ποσότητας.

·         Εκτελεί συνδυασμό 2 εντολών (πρώτα… μετά).

·         Κατανοεί μερικά συνηθισμένα επίθετα.

·         Επαναλαμβάνει προτάσεις πέντε λέξεων.

·         Προσθέτει καταλήξεις σε ρήματα.

·  Ακούει με προσοχή ιστορίες και παραμύθια, γνωρίζει αρκετά τραγούδια, τα οποία επαναλαμβάνει.

·         Σε αυτήν την ηλικία το παιδί θα πρέπει να έχει κατακτήσει /k/, /γ/, /x/, /f/, /v/, /g/, /l/, /с/, /ј/.

4 ΕΤΩΝ
        ·         Χρησιμοποιεί πάνω από 1000 λέξεις

·         Η ομιλία του είναι γραμματικά σωστή και τελείως κατανοητή.

·         Κάνει αναφορά σε γεγονότα και εμπειρίες με χρονική αλληλουχία.

·         Συχνά ρωτάει “γιατί”, “ποιος”, “πότε”, “πώς”, “τι σημαίνει αυτό”.

·         Ακούει και επαναλαμβάνει μεγάλες ιστορίες (μερικές φορές μπερδεύει το γεγονός με την φαντασία).

·         Μετράει δείχνοντας με το δάχτυλο 4 ως 5.

·         Κατανοεί αστεία .

·         Κατανοεί φράσεις που αφορούν χρώματα.

·         Αντιλαμβάνεται και εκτελεί σύνθετες εντολές.

·         Χρησιμοποιεί προτάσεις 6 -7 λέξεων.

·         Ελέγχει την ταχύτητα της ομιλίας του και την ένταση της φωνής του, για να δώσει έμφαση.

.

5 ΕΤΩΝ

·         Μιλάει με ευχέρεια και παρουσιάζει κανονικά ροή ομιλίας.

·         Η ομιλία είναι γραμματικά και συντακτικά σωστή.

·         Λέει το όνομα , επίθετο, ηλικία, διεύθυνση και συνήθως ημερομηνία γέννησης.

·       Εξηγεί την χρήση αντικειμένων (και αντίστροφα, από την περιγραφή της χρήσης ονομάζει το αντικείμενο).

·         Ρωτάει τη σημασία αφηρημένων εννοιών και τις χρησιμοποιεί (όχι πάντοτε σωστά).

·         Λέει ποιήματα και τραγουδάκια

·  Εντοπίζει και τοποθετεί αντικείμενα στο χώρο χρησιμοποιώντας τις προθέσεις πίσω- πλάι-μπροστά-ανάμεσα (προσανατολισμός χώρου).

·         Εκτελεί τρεις διαδοχικές εντολές.

·         Κατανοεί τον υποθετικό λόγο.

·         Χρησιμοποιεί τον μέλλοντα, τον ενεστώτα και τον αόριστο.

·         Το λεξιλόγιο ανέρχεται στις 2000 λέξεις.

6 ΕΤΩΝ

·         Ο προφορικός λόγος φτάνει στις 2500 λέξεις.

·         Κατανοεί περίπου 6000 λέξεις.

·  Σε αυτό το στάδιο φαίνεται καθαρά η επιρροή από το περιβάλλον, όσον αφορά τα ερεθίσματα, τα πρότυπα και τις ευκαιρίες.

·         Περιγράφει εικόνες από παραμύθια.

·         Γνωρίζει σε τι συνίσταται η εργασία των γονέων του.

·         Σε αυτή την ηλικία κάνει ακουστική διαφοροποίηση ήχων.

·         Γνωρίζει την χρονική αλληλουχία γεγονότων.

·         Έχει καλή ακουστική αντίληψη και μνήμη

·         Κατανοεί συγκριτικά τις σχέσεις στο χώρο (πιο πάνω, πιο κάτω).

·         Διακρίνει το ένα ανάμεσα σε πολλά

·         Διακρίνει ποσοτικές έννοιες (γεμάτο, άδειο, περισσότερο, λιγότερο)